Idiomy są wredne. Ciężko się je zapamiętuje, dziwnie używa, a na dodatek te podręcznikowe często wcale nie są popularne, a wręcz przestarzałe. Idiomy sprawiają problem każdej osobie, która chce nauczyć się języka, ale można się z nimi trochę oswoić i do nich przyzwyczaić. Z artykułu dowiesz się, czym są idiomy, po co się ich uczyć, a także (przede wszystkim!) w jaki sposób to zrobić.
Czym są idiomy?
Idiomy to wyrażenia, których metaforyczne tłumaczenie jest ogólnie zrozumiałe dla native’ów. Przykładowo w języku polskim:
- na czarną godzinę
- urwanie głowy
- piąte koło u wozu
Tłumacząc te wyrażenia dosłownie otrzymamy bzdurę, której wcale nie mamy na myśli! Idiomy występują też w innych językach:
- Da liegt der Hund begraben (niem.), (dosł. tu leży pies pogrzebany) – „w tym sęk” – w tym problem
- It rains cats and dogs (ang.), (dosł. pada kotami i psami) – „pierze żabami”, „leje jak z cebra” – ulewa
- Come hell or high water (ang.), (dosł. niech nastąpi piekło albo powódź) – „choćby się paliło i waliło” – nieważne, co się stanie
- Revenons à nos moutons (fr.), (dosł. wróćmy do naszych baranów) – „wróćmy do rzeczy”
- Cтрелял (метил) в ворону, а попал в корову (ros.), (dosł. strzelał do wrony, a trafił w krowę) – „trafić kulą w płot”
Niektóre idiomy są bardziej międzynarodowe i występują w innych językach. Inne są unikalne i niepowtarzalne, a ich tłumaczenie sprawia większe trudności. Zawsze jednak trzeba mieć się na baczności i uważnie sprawdzać wyrażenia idiomatyczne w słowniku, żeby dobrze pojąć ich ukryte znaczenie.
Po co mi idiomy?
Nauka idiomów nie jest konieczna i niezbędna. Kropka. Jeśli jednak chcesz wyjść poza poziom B1 i poruszać się swobodniej po obcym języku, warto się nimi zainteresować. Oczywiście nie wszystkie idiomy są równie popularne i przydatne.
Idiomy niekoniecznie mają swoje odpowiedniki w różnych językach, więc może się okazać, że zamiast krótkiego tłumaczenia będziesz potrzebować całego opisu i kontekstu, w którym można użyć konkretnego wyrażenia. A nawet jeśli mamy odpowiednik, to mogą się one różnić częstotliwością użycia albo właśnie kontekstem, czyli sytuacjami.
Jeśli planujesz przeprowadzkę zagranicę, to warto zainteresować się i poznać najpopularniejsze idiomy używane w danym kraju, gdyż jest to element kultury. Zazwyczaj używamy ich nieświadomie, więc możesz być mocno zaskoczona!
Jak nauczyć się idiomów?
Idiomów nie da się nauczyć tak samo, jak pozostałych zwykłych słówek. Oprócz tłumaczenia potrzebujemy również kontekst, w którym możemy użyć takiego wyrażenia.
1. Zapoznaj się z nimi
Zacznijmy od zapoznania się z idiomami. Może trafiłaś na nie w tekście, w jakimś zadaniu, serialu albo podkaście. A może znalazłaś mega długą listę w kolejności alfabetycznej i postanowiłaś się jej nauczyć? Powiem od razu, to nie jest dobry pomysł!
Idiomów najlepiej uczyć się pojedynczo i wybiórczo, wtedy łatwiej wejdą do głowy. Bez problemu znajdziesz listę idiomów do każdego języka, ale nie warto się nimi katować, bo to wcale nie jest skuteczna i przyjemna nauka.
Spróbuj raczej poznawać je pojedynczo i w kontekście, obijają Ci się o uszy częściej niż myślisz! Postaraj się ich aktywnie szukać na przykład w czytankach czy video na Youtube’ie.
2. Zrób własne notatki
Następnie musisz zapisać takie wyrażenie, ale razem z kontekstem! Sytuacja lub zdanie w jakim pojawił się idiom jest bardzo istotną informacją co do jego użycia. Zrób takie notatki, z których jasno wynika kiedy można użyć konkretnego idiomu.
Możesz przygotować sobie notatnik z idiomami, do którego będą trafiały wszystkie nowe wyrażenia wraz z opisami. Sprawdza się to lepiej niż lista zapisana gdzieś na skrawku papieru albo w pliku, którego i tak potem nie możesz znaleźć.
Do tekstu możesz też dodać obrazki, własnoręczne lub drukowane, które pomogą Ci skojarzyć i zapamiętać idiom. Czasem taka absurdalna grafika działa cuda i wyrażenie szybko wchodzi do głowy, ale gorzej z jego użyciem w odpowiedniej sytuacji. Miej się na baczności i wyszukuj nowo poznany idiom w różnych źródłach i sytuacjach.
3. Używaj idiomów
Kolejnym krokiem jest jego użycie. Jeśli idiom będzie po prostu gdzieś zapisany w pamięci zewnętrznej, czyli na kartce lub komputerze, to nie wejdzie Ci magicznie do głowy. Musisz przekonać swój mózg, że ta informacja jest dla Ciebie istotna i powinna zostać z Tobą na dłużej, bo chcesz z niej korzystać. Jedyny sposób na zrobienie tego, jest używanie tej frazy jak najczęściej, przynajmniej na początku nauki.
Nie staraj się uczyć pięciu idiomów na raz, ale zabierz się za nie po kolei, jeden po drugim. Niestety tego procesu nie przyspieszysz, a możesz sobie tylko zaszkodzić poprzez wprowadzenie mętliku i zamieszania. Zapomnisz je albo będziesz mylić. Przejdź do kolejnego dopiero wtedy, gdy potrafisz swobodnie używać poprzedniego.
Oprócz aktywnego wyszukiwania idiomu w źródłach, możesz także zacząć aktywnie go używać. Spróbuj napisać tekst z jego użyciem. Możesz opisać scenę filmu, w której go usłyszałaś albo streścić fragment tekstu, w którym go przeczytałaś.
Trudniejszą opcją jest użycie idiomu w mowie, więc możesz zacząć od monologu, który będziesz nagrywać. Dopiero potem przejdź do rozmowy sterowanej, a potem naturalnej. Jeśli chcesz się upewnić, że użyjesz konkretnego wyrażenia podczas konwersacji, zapisz je sobie na karteczce. To będzie takie przypomnienie dla Twojego mózgu, żeby tak poprowadzić rozmowę w taki sposób, żeby można było wykorzystać ten idiom.
Uwaga na popularność!
Pamiętaj też, że nie każdy idiom jest używany z taką samą częstotliwością. Niektóre są bardziej popularne, a inne mniej. Niestety zdarza się, że idiomy zapisywane w podręcznikach do nauki języka nie są wcale używane przez native’ów. Z tego powodu zdecydowanie lepiej jest znajdować je w autentycznych tekstach źródłowych, a nie książkach do nauki.
